Դասարանական

Ավազակապետը տեսնելով, որ Աներկյուղը իրենց կողմից չէ, կանչեց և խոսեց Աներկյուղի հետ ‘ հարցրեց արդյոք նա իրենց կողմից է ։Աներկյուղը պատասխանեց .

-Այո’, ես ձեր կողմից եմ։

Ավազակապետը հասկանում է, որ նա խաբում է և ոչինչ չի կարող անել, վախից մահանում է։

Գրականություն

Դուրս գրե՛ք անհասկանալի բառերը, բացատր՛եք բառարանի օգնությամբ: 2. Բնութագրի՛ր Աներկյուղին:Անվախ, օրենքը սիրող և գողացողներին ատող, ինչ որ տեղ հավատարիմ։3.Գրի՛ր խիզախ բառի հոմանիշները և հականիշները:Խիզախ հոմանիշ֊1. Քաջ, արի, կտրիճ, քաջարի, արիասիրտ, քաջասիրտ, առյուծասիրտ: II Անվախ, անվեհեր, աներկյուղ, համարձակ, սրտոտ, սրտապինդ, բահադուր

Խիզախ հականիշ֊վախկոտ, երկչոտ, վեհերոտ, անարի4.Հեքիաթից դուրս գրի՛ր բարբառային բառեր և արտահայտություններ, բացատրի՛ր:

Պատմվածքից դուրս բեր այն հատվածը, որտեղ ներկայացվում է հեծանիվը վերցնելու պատճառը. արդարացվա՞ծ արարք է, ինչու՞:

անհոգության ու սխրանքի
տրամադրություններով, և երբ Այք Ջորջը դուրս եկավ կինոթատրոնի շենքից, այդ
կինոնկարի եռանդուն, խիզախ ու հաջողակ տղան արդեն ինքն էր:
Եվ քանի որ ինքն արդեն ուրիշ էր և իր արարքը ամենևին էլ սխալ չէր հասկացվի, նա
վերցրեց հեծանվակայանում սպասող բոլորովին նոր հեծանիվը և ողջ աշխարհի աչքի առաջ
նստեց ու սլացավ:

Իմ կարծիքով դա սխալ է քանի-որ ինչ ուզում ես արա դու դրա համար ոչինչ չպետքա վերցնես և Այքը սխալ էր արել, որ մտածել էր, որ իրեն արդեն ամենինչ կարելիա։

Պատմվածքից դուրս բեր այն հատվածը, որտեղ նշվում է հեծանիվը լիովին իրենը համարելու պատճառը. վերլուծիր այդ հանգամանքը:

Չեմ գողացել,- ասաց Այքը: — Միստր Յորքն է նվիրել ծնունդիս:
-Քուքին ընկերս է,-ասաց Ջոնին:- Հեծանիվը քեզ ուրիշն է տվել: Դու թեկուզ նրա կյանքն էլ
փրկեիր, նա քեզ հեծանիվ տվողը չէր:
-Էս հեծանիվն ինձ նա է տվել,- ասաց տղան:
-Բոլորին կասես, որ սա քեզ Քուքին է տվել,- ասաց Ջոնին:- Յորքի ականջն ընկավ`տհաճ
պատմություն կդառնա:
-Քուքին փող չունի,-ասաց տղան:
-Մեկ ունի, մեկ էլ չէ,- ասաց Ջոնին:- Երեկոյան նրան տեսնելու եմ, ինչ որ պետք է կասեմ, դու հիմա տուն գնա։

Իմ համար նա աղալ արեց, որ չասաց գողացել է քանի-որ ամեն ինչ միևնույն է պարզվելու էր և նաև պետք չէր գցել Յորքի վրա։

Տարբերություն կա՞ Այքի արած գողության և իրենից արված գողության միջև (երկու պատասխանի դեպքում էլ ասածդ հիմնավորիր): Իրավունք ունե՞ր զայրանալու:

Իմ կարծիքով տարբերություն չկար և պետք չէր զայրանալ քանի-որ կյանքը բումերանգ է Այքը գողացավ և իրենից գողացան ինչպես ասում են ջրի բերած ջրի տարած։

Աղայանի մանկավարժական մտքերը

Դասարանում 

Աղայանի մանկավարժակամ մտքերի քննարկում, մեկնաբանում:

Դաստիարակելու համար ոչ թե երկար ժամանակ է հարկավոր, այլ կարճ ժամանակի խելացի օգտագործում:

Ես համամիտ եմ Աղայանի հետ, որովհետև եթե ճիշտ օգտագործել ժամանակը կարելի խնայել այն

Աշակերտը պիտի հասկանա, մարսե ամեն բան, ինչ որ սովորում է վարժապետից, որպեսզի նա ոչ թե մի անշունչ բառագիրք դառնա, այլ նախապատրաստվի լինել կենդանի և առողջ դատողություն ունեցող խելոք մարդ։ 

Ես նույնպես համամիտ եմ քանի, որ եթե դու չլսես քո դասղեկին դու չես հասնի ոչ մի բանի

Հաճախ շատ գիտուն պրոֆեսորը պիտանի չէ որպես ուսուցիչ:

Ես նույնպես համամիտ եմ քանի, որ ամեն ուսուցիչ իր առարկայի ղեկավարն է

Գրականություն

Ա. Առաջ Մութ աշխարհն էլ է եղել մեզանից մոտիկ,– ասում էր Գյուլնազ տատը։– Պատահել է, որ աղջկերքն իլիկ մանելիս՝ հանկարծ թելը կտրվել է, և իլիկը մի հորի միջով ընկել է Մութ աշխարհը։ Եթե իլիկ մանող աղջիկը մի բարի աղջիկ է եղել, Ներքի աշխարհի բարի պառավները նրա իլիկը վեր նետելով՝ ետ են դարձրել նրան։ Բայց հիմա Ներքի աշխարհն էլ է հեռացել մեզանից»։

Իմ կարծիքով այստեղ ուզում է ասել, որ այն վախտ երբ ներքին և մութ աշխարհները մեզ մոտիկ էին և ամեն ինչ ինչ-որ աշխարհից ընկնում էր ուրիշ աշխարհ և դա դուր չէ եկել Աստծոն և նա հեռացրել է աշխարհները։

Բ. «Հին ժամանակներում, ճշմարիտ է, Ներքի և Վերին աշխարհների մեջ սերտ հարաբերություն է եղել, բայց հետո մեր մեղքիցն է եղել, թե պատահմամբ՝ մեր աշխարհը ցածրացել է, առաջ՝ քիչ, և հետո՝ շատ։ Լսած ենք, որ մեր հեռացած ժամանակն էլ մի սանդուղք է եղել, և այդ սանդուղքով արդար մարդիկը վեր բարձրանալիս և վայր իջնելիս են եղել, բայց հիմա այդ սանդուղքն աներևութացել է, էլ չի երևում…»:

Իմ կարծիքով այստեղ ուզում է ասել, որ արդար մարդիկ գնացել են այնտեղ կամ օրհնվել են կամ էլ զրուցել են և իջել բայց ինչ պատճառներով այդ սանդուղքը այլևս չէր երևում և այդ իրենց կապը կորավ ներքինն և վերին աշխարհների հետ։

2. Գրե՛ք ձեր կարծիքը հեքիաթի վերաբերյալ:

Իմ կարծիքով այս հեքիաթի մասին այսպիսին է, որ այն վախտ երբ ներքին և վերին աշխարհները մոտիկ են եղել և կապ է եղել միմյանց մեջ և երեխաները իրենց խաղերով գորոցներով խանգարել են Աստծո հանգիստը Աստված հեռացրել է այդ կապը։

Գրականություն

Առաջադրանքներ1. Համացանցից փնտրի՛ր հետաքրքիր դրվագներ Աղայանի կյանքից:

1900-ական թթ. սկզբներին սրվել էին հայ-թաթարական հարաբերությունները: Թումանյանը, իր հետ վերցնելով ամենամտերիմ ընկերոջը՝ Ղազարոս Աղայանին, գնում է Ելիզավետպոլի նահանգի Ղազախ գավառ՝ բանակցությունների: Կողմերից ոչ մեկը չի ուզում զիջել: Թուրքերից մեկն առաջարկում է. «Թող ձեզնից մեկը կոխ բռնի մեր փահլևանի հետ: Թե դուք հաղթեք` ձեր ուզածով լինի, թե մենք՝ մեր ուզածով»: Խեղճ Թումանյանը, որ մի նրբիրան մարդ էր, անհանգստանում է: Բայց անմջապես տեղից կանգնում է հաղթահասակ Աղայանը և թավ մորուքն սպառնագին առաջ ցցելով ասում. «Բերեք ձեր փահլևանին»:

 2. Ընդհանրացնելով տեքստը՝ գրիր Աղայանի մասին, ինչ առանձնահատկություններ ուներ, ինչպիսի մարդ էր: 

Աղայանը շատ հյուրասեր էր, և նա ուզում էր որ իր երեխաները ինքնակրթությամբ զբաղվեն այլ ոչ թե գնան համալսարան կամ դպրոց։

Այս բանաստեղծությունը վանկակա՞ն, թե՞ սպիտակ բանաստեղծություն է: (Օգտվի՛ր գրականագիտական բառարանից): Պատասխանդ հիմնավորիր:

Սպիտակ

Ո՞ր տողերում է խտացված հեղինակի հիմնական ասելիքը՝ ստեղծագործության հիմնական գաղափարը:

Ո՞րն է այս բանաստեղծության փոխաբերական իմաստը:

Գրականություն

Դու իմ գարնան առավոտ- ինչպե՞ս կանչեմ քեզ հիմա.
Դու հարազա՜տ, սրտիս մոտ – ինչպե՞ս կանչեմ քեզ հիմա:
Եվ դու, ոսկի իմ ամառ, հրանման, հրավառ,
Ամռան կեսօր դու իմ տոթ – ինչպե՞ս կանչեմ քեզ հիմա:
Եվ դու, ոսկի իմ աշուն, աշնան մրգի պես հասած,
Անուշացած մրգի հոտ – ինչպե՞ս կանչեմ քեզ հիմա:
Դուք բոլորդ հեռացել, մնացել եմ հիմա ծեր
Եվ իմ սրտով արյունոտ – ինչպե՞ս կանչեմ ձեզ հիմա:
Ահա սրտին իմ արդեն մոտեցել է մի պառավ
Ու բերել է մահվան բոթ – ինչպե՞ս կանչեմ ձեզ հիմա…
Առաջադրանքներ

1. Քո կարծիքով այս բանաստեղծությամբ ինչ է ուզում ասել Չարենցը:

Իմ կարծիքով Չարենցը, այս բանաստեղծությամբ ուզում էր ասել, որ ամեն եղանակ իր հատկությունները ունի և դրանք ինչպես ոսկի լինեն։

1. Բացատրի՛ր բառերը՝ հրանման, տոթ, բոթ:

հրանման-կրակի նման
տոթ-շոգ
բոթ-վատ լուր

2. Ի՞նչ բառերով է Չարենցը  ներկայացնում /ինչպիսի/ գարունը, ամառը, աշունը:

Նա ներկայացնում էր որպես ոսկի, որ գարունը, ամառը և աշունը իր համար ինչպես մի ոսկի

3. Ո՞ր տողն է կրկնվում, քո կարծիքով այդ կրկնությունը ի՞նչ է տալիս բանաստեղծությանը:

Ինչպե՞ս կանչեմ ձեզ հիմա։
Ինչպե՞ս կանչեմ քեզ հիմա:

Իմ կարծիքով ոչինչ չի տալիս

6. Բանաստեղծությունը սովորի՛ր անգիր: 

Ես կարդում եմ Տերյան

Ես երբ կարդում եմ Տերյան, ես հասկանում եմ, որ Տերյանը եղել է բարի մարդ և սիրել է մթնշաղը ։ ԵՒ ես սիրում եմ կարդալ նրա բանաստեղծությունները, նրա բանաստեղծությունները արթնացնում են հին հուշեր։

Գարնան քաղաքում։

Կարդա՛ բանաստեղծությունը, կատարի՛ր առաջադրանքները:
Գարնան քաղաքում
 Լցվում է փողոցն աղմուկ ուշարժում,Դալուկ դեմքերին ծաղկում է ժպիտ,Փայլում են տներն արևի փոշում,Երկինք են պարզվում ծառերը վտիտ…Դեռ չչորացած բուլվարի վրաՃչում են զվարթ մանուկն՚երն արդեն.Բոլոր խոսքերը խորհուրդ են հիմաԵվ հայացքները նետ են իրար դեմ…Մայթի քարերը հարազատ են քեզ —Քեզ նոր է թվում երգը հնամյա.Ազատ է հոգիդ, անչար է և հեզ,Եվ տխրությունդ անուշ է հիմա…Ժպտուն աղջիկներ՝ ծաղիկների պես,Տիկիններ շքեղ և ծիծաղելի —Բոլորը հիմա սիրելի են քեզ,Ամեն ինչ անուշ խորհրդով էլի…Մեռած սրտերն էլ, ծաղիկների պես,Բացվում են հիմա արևի փոշում.Մի քաղցր հուզում արբեցնում է քեզ,Ու, հոգսով մղված՝ հոգսդ չես հիշում…Օրհնությո՜ւն քեզ, ե՛րգ, և երա՛զ, և սե՛ր,Օրհնությո՜ւն քեզ, կյա՛նք անուշ և անհուն,Օրհնությո՜ւն և քե՛զ, տանջանքի գիշեր:Եվ երկունք, և մահ — փա՛ռք և օրհնությո՛ւն…

Դուրս գրի՛ր անհասկանալի բառերը և բառարանի օգնությամբ բացատրիր:
Չկան
Բանաստեղծության մեջ ինչպես է նկարագրվում գարնան քաղաքը, գրավոր ներկայացրու:
Գարնան քաղաքում, փողոցը լցվում է աղմուկով, բոլորը ժպտում են, տները փայլում են արևի շողերից, երկինքը պարզվում է։ Հոգիտ ազատ է և ուրախ, աղջիկները ժպտում են ծաղիկների պես, բոլորը երջանիկ են և ամեն ինչ այնքան լավ է, որ նույնիսկ հոգսերդ չես հիշում։